Cas Zeka Testi Nedir?
Öncelikle bilişsel bir değerlendirmeyi gerektiren çalışmalarda zekanın da ölçülmesini sağlayan bir testtir. Yapılan çalışmalarda salt zekanın ölçülmesi odaklı bir yaklaşımda olmayarak nörolojik bir değerlendirme imkanına sahiptir. Testin en büyük avantajlarından biri de kültürel etkenlerden bağımsız değerlendirme imkanı sunmasıdır.
Cas Zeka Testi hangi durumlarda kullanılmaktadır?
- Üstün Zekalıların Tespiti
- Öğrenme Güçlüğünün Değerlendirilmesi
- Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivitenin Değerlendirilmesi
- Zihinsel Engeli Olan Çocukların Değerlendirilmesi
- Travmatik Beyin Hasarı Olan Çocukların Değerlendirilmesi
- Ciddi Duygusal Bozuklukları Olan Çocukların Değerlendirilmesi
- Planlama Problemleri Olan Çocukların Belirlenmesi
Yukarıdaki maddelerle alakalı konularda bilişsel bir değerlendirme yapmak için kullanılmaktadır.
Cas Zeka Testi nasıl uygulanmaktadır?
Cas testi bireysel olarak uygulanır. Testi uygulayacak olan uzman ve çocuğun teste uygun bir oda da bireysel olarak yürüttüğü bir çalışmayı gerektirir.
Cas Zeka Testi kimler tarafından uygulanabilmektedir?
İstanbul Üniversitesi tarafından verilen Cas testi uygulayıcı eğitimini tamamlamış olan psikolog ve psikolojik danışmanlar tarafından uygulanabilmektedir.
Cas Zeka Testi hangi yaş grubuna uygulanmaktadır?
5-17 yaş grubunda yer alan bireylere uygulanmaktadır. İki forma sahip olup 5-17 ve 8-17 yaş olmak üzere ayrılmıştır. Okula başlama yaşı gelmiş çocuklara uygulanabilecek ölçekler içerisinde en kapsamlı sonuç veren testtir.
Cas zeka testi nerelerde uygulanmaktadır?
Bu test TÜZDER uzmanları tarafından uygulanabilmektedir. Aynı şekilde test uygulayıcı yeterliliğine sahip uzman bulunduran benzer kurum, özel hastanelerde ve özel kliniklerde uygulanabilmektedir.
Teste gelmeden önce nelere dikkat edilmelidir?
- Zeka testlerinin hangisi olursa olsun çocuklara sınandığını hissettirecek söylemlerde bulunmayınız.
- Çocukların temel ihtiyaçlarının giderilmiş olmasına dikkat ediniz. Dinlenmiş, tok olmasına dikkat ediniz.
- Yoğun çalışma ve sınav dönemlerinden uzak bir olacak bir zaman diliminde çalışmaya katılması önerilir.
- Ebeveynler olarak içerde neler yapması gerektiği ile alakalı yönlendirmelerde bulunmayın. Bu durumu sağlayacak kişi, testi yapan uzmandır…
Cas Zeka Testi̇ni̇n İçeriği Hakkında Detayli Bilgi
İnsan zekası kavramı, yüz yıldan daha az bir süre önce başlayan psikoloji biliminin insanlığa sunduğu en önemli katkılardan birisidir. Bu sürenin özellikle son elli yılındaki araştırmacılar, uygulamalı ve teorik çalışma alanlarında zeka hakkında kayda değer bilgilere ulaşmışlardır. Son zamanlarda çağdaş psikoloji bilgilerine dayanan testler üretmek için uygulamalı psikoloji alanında yoğun çaba gösterilmiştir.(Kaufman ve Kaufman 1983, 1993; Woodcock ve Johnson, 1989). CAS (Cognitive Assesment System) son zamanlarda ortaya atılmış olan “zeka bilişsel işlemlere dayanır” görüşü ile uyumlu olduğu için geleneksel olmayan zeka yaklaşımları arasındadır. CAS Das, Nagliery ve Kirby (1994) tarafından psikolojinin önümüzdeki teorik ve uygulamalı alanlarının özetlenmesi ile oluşturulmuştur.
CAS özellikle 5-17 yaşları arasındaki bireylerin Planlama, Dikkat, Eşzamanlı ve Ardıl Bilişsel İşlemlerini değerlendirmek için geliştirilmiştir. Bu yaklaşıma göre insanın Bilişsel aktiviteleri 4 parçadan oluşmaktadır.
- Bilişsel kontrolü sağlayan Planlama işlemleri
- İstenilen amaca ulaşmak için işlemlerin kullanımı, kararlılık ve kendini kontrol, belli bir süre içinde odaklanmış seçici bilişsel aktiviteyi sağlayan dikkat işlemleri
- Bilgi üzerinde işlem yapmanın iki formu olan Eşzamanlı ve Ardıl Bilişsel İşlemler
Neden CAS Testi?
CAS testinin temelini PASS teorisi oluşturmaktadır. CAS’in temelini oluşturan PASS teorisinin seçilmesinin birçok nedeni vardır. Bu nedenlerden ön önemlisi “psikolojik ölçümler gözlenebilir tepkilere dayansalar bile, bağlı oldukları teorik görüşün ışığı altında yorumlanmazlarsa çok az faydalı ve anlamlı olacaklardır.” görüşüdür.
İlkokula Başlamadan Önce ve İlköğretim (İlkokul-Ortaokul) Düzeyinde CAS Testinin Önemi
CAS testi, geleneksel zeka testlerinden farklı olarak çocuğu bilişsel olarak da değerlendirdiğinden, ilköğretime (ilkokul-ortaokul) giden ve ilkokul öncesi çocukların, ilkokula hazır bulunuşluk düzeyleri, öğrenme becerilerindeki güçlü ve zayıf yanları, dikkat, planlama, işlem hızı, zamanı etkili kullanma vb. alanlarda ne durumda olduğunu ortaya koyduktan sonra düşük performans gösterdiği alanların nasıl güçlendirileceğini değerlendirmemize olanak tanıdığından çok büyük önem taşımaktadır.
CAS’in 4 Ölçeğinin Akademik Alanla İlişkisi
Planlama
- Bilginin organize edilmesi ve sunulması
- Bir hikaye konusunun oluşturulması, detaylandırılması ve yazım akışının düzenlemesi
- Bir matematik problemini çözmek üzere konuya odaklanmak, matematiksel kuralları hatırlamak, uygulamak ve değerlendirmek ile ilişkilidir.
Eşzamanlı Bilişsel İşlemler
- Gördüğünü yorumlayabilme, ana fikre ulaşabilme
- Bilgiyi transfer edebilme, ayrıntıları ve bütünü görebilme
- Görsel bilgileri akılda tutabilme, yönerge alabilme becerisi
- Şekil çizme ve yazı yazabilme becerisi ile ilişkilidir.
Dikkat
- Dikkati dağılmadan dersi dinleyebilme
- Zamanında organize olarak derse hazırlanabilme
- Sabırlı olabilme
- Anlatılan bilgiden önemli olanları ayırt edebilme, gruplayabilme
- Birden fazla verilen yönergeyi rahatlıkla takip edebilme ile ilişkilidir.
Ardıl Bilişsel İşlemler
- Örüntü içeren konular
- Dinleme ve duyduğu konuyu akılda tutabilme
- Birden fazla yönergenin olduğu matematik problemleri
- Yabancı dil öğrenimi ile ilişkilidir.
CAS’ in Uygulama ve Kullanım Alanları
CAS, 5-17 yaş okul çağı çocuklarının bilişsel işlemlerdeki yeterliliğini ve düzeyini belirlemek amacı ile geliştirilmiştir. CAS ayrıca aşağıdaki durumların değerlendirilmesi amacı ile de kullanılmaktadır.
Üstün Zekalı Çocukların Değerlendirilmesi
CAS’in dört ölçeği de üstünlüğün değerlendirilmesi için gerekli olan bilişsel işlemlerin değerlendirilmesine olanak sağlar. CAS bilişsel işlemlerin geniş kapsamlı bir şekilde ölçümüne olanak sağlar ve geleneksel zeka testleriyle ölçülemeyen bilişsel alanlarda üstün olan bireyleri belirleyebilir. Ölçülen fonksiyonların daha geniş kapsamlı olması nedeniyle geleneksel testlerle belirlenenlere göre daha çeşitli alanlarda üstün olan çocukları belirleyebilir.
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Olan Çocukların Değerlendirilmesi
CAS, Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu(DEHB) olan çocukların bilişsel işlem özelliklerinin değerlendirilmesi için uygun bir araçtır. Dikkat ve Planlama Ölçekleri bu tanı düşünüldüğündü özellikle önemlidir. Dikkat Ölçeği; bireyin, seçici dikkatte, uygun uyarıcıya yönelmede ve uygun olmayan uyarıcılara ise direnmede ne kadar başarılı olduğunun belirlenmesi konusunda uygulayıcılara olanak sağlar. Planlama Ölçeği; çocukların, bilişsel aktiviteleri organize etmede ve kendilerini programlamadaki düzeylerini belirlemede ne kadar başarılı olduklarının belirlenmesinde uygulayıcılara iyi bir değerlendirme aracı sağlar.
Öğrenme Güçlüğü Olan Çocukların Değerlendirilmesi
CAS, Öğrenme güçlüğünün altında yatan bilişsel işlemlerin değerlendirilmesi için de uygun bir araçtır. Örneğin, okumadaki şifre çözmeyle ilişkili Ardıl Bilişsel İşlem problemlerinin ortaya çıkmasına yardımcı olabilir. Eşzamanlı ve Ardıl Bilişsel İşlem Puanları okuduğunu anlamayla ilgili olabilir. Aynı şekilde, matematik problemlerinin çözümüyle ilgili Planlama güçlüklerinin belirlenmesinde kullanılabilir.
Başarının Önceden Kestirilmesi
CAS, çocukların akademik başarılarını önceden kestirmeyi hedeflemektedir. Dört PASS ölçeğinin her biri akademik performansın özel alanlarındaki başarı ve başarısızlıklarla ilişkilidir. Tam Ölçek Standart Puanı, temel başarının önceden belirlenmesinde en iyi göstergedir. Dört PASS ölçeğinin her birine ait standart puanlar da akademik performansın özel alanları ile ilişkilidir.
Zihinsel Engelli Olan Çocukların Değerlendirilmesi
Bir çocuğun zihinsel engelli olma ihtimalinin belirlenmesinde CAS iki açıdan kullanışlıdır. Birincisi, çocuğun eğitim yoluyla sonradan öğrendiği bilgilere çok az ihtiyaç duyan bir değerlendirme sağlar. Böylece çocuk bilgi eksikliği nedeniyle testlerde başarısız olmayacak ve doğal performansı puanlara tam olarak yansıyacaktır. İkincisi, birçok farklı bilişsel işlemin değerlendirilebilmesine olanak sağladığı için ayırıcı tanıya yardımcı olabilecektir.
Travmatik Beyin Hasarı Olan Çocukların Değerlendirilmesi
Dört PASS ölçeğinin her biri, travmatik beyin hasarına karşı hassas olan çok çeşitli bilişsel işlemlerin ölçümüne olanak sağlar. Organizasyon, dürtü kontrolü, dikkat, problem çözme ve planlama özellikle travmatik beyin hasarı olan çocuklarda sorun oluşturmaktadır (Savage ve Wollcott, 1994) ve CAS bu bilişsel fonksiyonları kapsamaktadır.
Ciddi Duygusal Bozuklukları Olan Çocukların Değerlendirilmesi
CAS, ciddi duygusal bozuklukları olan çocukların değerlendirilmesinde de yardımcı olabilecek bilgiler sağlar. Bu çocukların davranış kontrolü, diğer kişilerle yaşadıkları sosyal problemleri ve dürtüsellikle ilgili olarak yaşadıkları güçlükleri CAS Planlama ölçeğindeki düşük puanlarla ilişkilendirilebilir.
Planlama Problemleri Olan Çocukların Belirlenmesi
CAS, çocuğun planlama ve organizasyon düzeyini değerlendirmek için sistematik ve yapısal bir yöntem sağlar. (Weyandt ve Willis, 1994). Planlama alt testleri çocuğun etkinlikleri organize etmesine, uygun stratejiler kullanmasına, dürtüselliğine, davranışlarını düzenlemesine ve değerlendirilmesine karşı hassastır.