Oyun terapisi, çocukların duygularını, düşüncelerini ve yaşadıkları zorlukları oyun aracılığıyla ifade etmelerine olanak tanıyan etkili bir psikoterapi yöntemidir. Çocuk için oyun, yalnızca bir eğlence değil; kendini keşfetmenin, duygularını dışa vurmanın ve içsel çatışmalarını çözmenin doğal bir yoludur.
Peki oyun terapisi hangi aşamalardan oluşur ve süresi nasıl belirlenir?
- Başlangıç ve Değerlendirme Aşaması
Oyun terapisi süreci, öncelikle çocuğun ihtiyaçlarını anlamaya yönelik yapılan ilk görüşme seanslarıyla başlar.
Terapist, ebeveynlerle ayrıntılı bir görüşme yaparak çocuğun gelişim öyküsünü, aile içi ilişkilerini ve yaşadığı problemleri öğrenir.
Bu aşamada çocuğun geçmiş deneyimleri, duygusal hassasiyetleri ve güçlü yönleri de değerlendirilir. İlk birkaç seans, çocuğun terapi odasına uyum sağlaması ve terapistle güven ilişkisi kurması için ayrılır.
Bilimsel çalışmalar, güvenin çocuk-terapist ilişkisinde en temel yapı taşı olduğunu göstermektedir. Çocuk ile terapist arasında kurulan bu bağ, sürecin sağlıklı bir şekilde ilerlemesini, çocuğun iç dünyasını özgürce açabilmesini ve terapötik iyileşmenin derinleşmesini mümkün kılar.
- Terapi Aşaması
Bu aşama, sürecin merkezini oluşturur. Çocuk, oyun sırasında seçtiği oyuncaklar, kurduğu senaryolar ve tekrar eden temalar aracılığıyla iç dünyasını dışa yansıtır. Bazen bu oyunlar öfkeyi bir savaş sahnesinde, bazen kaygıyı bir saklanma oyununda, bazen de sevgiyi bir oyuncak bebeğe sarılmada görünür kılar. Oyun, çocuğun duygularını kelimelere dökmeden anlatabildiği güvenli bir alana dönüşür.
Zamanla çocuk, terapistle daha güçlü bir bağ kurar. Burada kurduğu ilişki sayesinde, kendini saklamak yerine gösterebilir. Önce sadece oyuncaklar üzerinden anlatılan sorunlar, zamanla daha açık sembollerle ve ilişkilerle ifade edilmeye başlanır. Çocuk, bu etkileşim aracılığıyla hem sorunlarını hem de benliğini göstermeye başlar.
Bu aşamada oyun, yalnızca bir anlatım değil aynı zamanda iyileştirici bir deneyimdir. Çocuk, duygularını dışa vururken aynı zamanda farklı çözüm yolları dener, başa çıkma becerilerini geliştirir ve kendini daha güçlü hissetmeye başlar.
- İlerleme ve İzleme
Seanslar devam ettikçe, çocuğun oyun temalarında belirgin değişimler görülür. Başlangıçta kaygı, korku ya da öfke temaları ağırlıkta olabilir. Zamanla bu oyunlar daha esnek, çözüm odaklı ve yapıcı hale gelir.
Örneğin, sürekli kaybolan bir karakterin canlandırıldığı oyunlar, ilerleyen seanslarda bu karakterin bulunması ya da kurtarılmasıyla sonuçlanabilir. Bu değişim, çocuğun içsel çatışmalarını çözmeye başladığının ve duygusal olarak güçlendiğinin göstergesidir.
Terapist bu süreçte yalnızca çocuğun oyunlarını gözlemlemez; aynı zamanda düzenli aralıklarla aileyle görüşerek süreci destekler. Ebeveynlere evde uygulayabilecekleri öneriler sunar ve çocuğun terapi dışında da gelişimini devam ettirmesine yardımcı olur.
- Sonlandırma ve Değerlendirme
Çocuğun duygusal sıkıntıları azalmaya, sosyal ilişkileri güçlenmeye ve günlük yaşamı daha dengeli hale gelmeye başladığında oyun terapisi sonlandırma sürecine girilir.
Bu süreçte:
- Terapist, çocuğun terapi boyunca gösterdiği gelişmeleri aileyle paylaşır.
- Çocuğun kazandığı beceriler konuşularak onun bunları fark etmesi sağlanır, bu da özgüvenini artırır.
- Aileye, çocuğun ilerlemesini evde destekleyebilmeleri için öneriler verilir.
- Seansların arası yavaş yavaş açılır; böylece çocuk öğrendiklerini günlük yaşamında deneme ve pekiştirme fırsatı bulur.
Sonlandırma, çocuğun terapiyi yalnızca “tamamlanan bir süreç” olarak değil, ona güç katan ve hayatına olumlu katkılar bırakan bir deneyim olarak görmesi sağlanır.
Oyun Terapisinin Süresi
Oyun terapisinin süresi her çocukta farklılık gösterir.
- Seans Süresi: Bir oyun terapisi seansı ortalama 40–50 dakika sürer.
- Seans Sıklığı: Genellikle haftada bir kez uygulanılması önerilir.
- Toplam Süre: Çocuğun ihtiyacına bağlı olarak değişir. Genel olarak 12–20 seans arasında anlamlı ilerleme görülür. Ancak travma gibi derin duygusal yaralanmalarda süreç daha uzun sürebilir.
SIKÇA SORULAN SORULAR?
- Seanslar genelde ne kadar sürer？
Oyun terapisi seansları ortalama 40–50 dakika sürer. - Haftalık seans önerilir mi？
Evet, oyun terapisi genellikle haftada bir kez düzenli olarak yapılır. Düzenlilik, sürecin etkili ilerlemesi için çok önemlidir. - “Toplam seans sayısı ne kadar olur？
Her çocuğun ihtiyacı farklıdır. Genel olarak 12–20 seans arasında belirgin gelişmeler görülür. Daha derin duygusal sorunlarda süreç daha uzun sürebilir. - Süreç kapsamında aile görüşmeler oluyor mu?
Evet. Terapist düzenli aralıklarla aileyle görüşür, gözlemlerini paylaşır ve evde uygulanabilecek öneriler verir. - Süreç nasıl sonlandırılır? Çocuk kendini daha iyi hissetmeye ve günlük hayatında daha dengeli davranmaya başladığında terapi yavaş yavaş bitirilir. Seanslar seyrekleştirilir ve çocuğa sürecin sona ereceği açık ve güven verici bir şekilde anlatılır.
