Oyun terapisi, çocukların duygularını tanımalarına, ifade etmelerine ve sağlıklı başa çıkma yolları geliştirmelerine yardımcı olan, bilimsel temellere dayalı bir psikoterapi yöntemidir. Ailelerin en çok merak ettiği konulardan biri ise şudur:
“Oyun terapisinin işe yaradığını nasıl anlarız?”
Başarı, yalnızca seans sayısıyla değil; çocuğun duygusal, sosyal ve davranışsal gelişiminde gözlenen değişimlerle değerlendirilir.
- Duygusal Belirtilerde Azalma
Oyun terapisi sürecinde çocuğun duygularını daha sağlıklı ifade etmeye başlamasıyla birlikte, yoğun duygusal tepkilerde belirgin bir azalma gözlenir. Araştırmalar, oyun terapisinin kaygı, öfke, korku ve üzüntü gibi duyguların şiddetini azaltmada etkili olduğunu göstermektedir. Bu değişim günlük yaşama da yansır: Çocuğun kaygı düzeyi düşer, öfke patlamaları daha kısa sürer ya da tamamen azalır, kabuslar veya uyku problemleri hafifler. Duyguların oyun yoluyla dışa vurulması, çocuğun içsel gerginliğini azalttığı için hem sakinleşme hem de kendini daha güvende hissetme davranışlarına dönüşür.
- Sosyal İlişkilerde ve Özgüvende İyileşme
Oyun terapisi, çocuğun sosyal çevresiyle olan ilişkilerini de güçlendirir. Paylaşma, empati, sıra bekleme ve problem çözme becerilerindeki gelişim; arkadaşlık ilişkilerinde daha uyumlu davranışların görülmesiyle kendini gösterir. Akran ilişkilerinde çatışmalar azalır, iş birliği artar. Aile içi iletişimde daha açık ve olumlu bir tutum gelişir; kardeş kıskançlığı, tartışmalar ve gerilimler azalır. Bu değişimler çocuğun özgüvenini de besler. Duygularını ifade edebildiğini ve çevresinde kabul gördüğünü deneyimleyen çocuk, “Ben değerliyim ve baş edebilirim” duygusunu içselleştirir.
- Günlük İşlevsellikte Artış
Başarı yalnızca duygusal alanda değil, çocuğun günlük yaşamında da kendini gösterir. Okul başarısının yükselmesi, dikkat süresinin artması, yeme ve uyku düzeninin dengelenmesi gibi değişimler, çocuğun daha dengeli bir yaşam sürmeye başladığını gösterir.
- Kendini İfade Becerilerinde Gelişim
Oyun terapisi, çocuğun duygularını tanımasını ve onları uygun yollarla ifade etmesini destekler. “Kızgınım”, “Korktum” veya “Üzüldüm” gibi ifadeleri kullanmaya başlaması, çocuğun duygusal farkındalık kazandığını ve öz-düzenleme becerisinin geliştiğini gösterir.
- Terapistin ve Ailenin Gözlemleri
Başarı, yalnızca duygu, düşünce ya da davranışlarıyla değil, terapistin gözlemleri ve ailenin geri bildirimleriyle de değerlendirilir. Oyun temalarında daha olumlu senaryoların ortaya çıkması, çocuğun oyunlarında kendini daha güçlü rollerde göstermesi ve evde ya da okulda gözlenen olumlu değişimler sürecin etkili ilerlediğini gösterir. Düzenli aile görüşmeleri, terapistin değerlendirmeleri ile aile gözlemlerinin birleşmesini sağlar.
Oyun terapisinin faydaları, çocuğun yalnızca oyun odasında değil, günlük yaşamında da gözlenen değişimlerle anlaşılır. Kaygı, öfke ve korku gibi yoğun duyguların şiddetinin azalması; akran, aile ve kardeş ilişkilerinde iyileşme; okul başarısında artış; özgüvenin güçlenmesi ve duyguların daha açık ifade edilmesi sürecin olumlu ilerlediğini gösterir. Terapistin gözlemleriyle ailenin geri bildirimleri birleştiğinde, çocuğun duygusal düzenleme becerilerinde ve genel işlevselliğinde anlamlı bir gelişim olup olmadığı net bir şekilde ortaya çıkar. Her çocuğun süreci kendine özgüdür; bu nedenle sabırlı olmak, düzenli seanslara devam etmek ve evde destekleyici bir ortam sağlamak terapinin başarısını artıran en önemli faktörlerdir.
SIK SORULAN SORULAR
- İlerleme nasıl takip edilir？
İlerleme, terapistin seans gözlemleri ve ailenin günlük yaşamdan aktardığı geri bildirimlerle takip edilir. Düzenli aralıklarla yapılan değerlendirmeler, sürecin yönünü belirler. - Davranış değişimleri nasıl gözlemlenir？
Çocuğun öfke, kaygı, sosyal ilişkiler ve günlük işlevsellik gibi alanlardaki değişimleri takip edilir. Daha sakin tepkiler, uyumlu iletişim ve artan özgüven olumlu gelişimin göstergeleridir. - Aile hangi kriterleri izlemeli？
Aile, çocuğun duygularını ifade etme ve düzenleme becerisini, akran ve kardeş ilişkilerini, okul uyumunu ve günlük rutinlerini gözlemlemelidir. Bu alanlardaki iyileşmeler sürecin olumlu ilerlediğini gösterir.
- İlerleme nasıl takip edilir？
- Değerlendirme seansları var mı？”
Evet. Oyun terapisi sürecinde terapist belirli aralıklarla aileyle görüşmeler yapar. Bu görüşmelerde seanslardaki gözlemler paylaşılır, çocuğun günlük yaşamdaki değişimleri tartışılır ve gerekirse terapi hedefleri yeniden düzenlenir. Bu değerlendirmeler, sürecin hem çocuğun ihtiyacına uygun ilerlemesini hem de aileyle iş birliğinin sürmesini sağlar. - Hedefe ulaşıldığında ne yapılmalı？
Hedeflere ulaşıldığında seanslar kademeli olarak seyrekleştirilir. Çocuğun yeni becerilerini günlük yaşamda sürdürebilmesi desteklenir ve süreç sağlıklı bir şekilde sonlandırılır.
