Çocuk ve Ergen İçin Rehberlik Nasıl Olmalı?
Çocukluk ve ergenlik; bilişsel, duygusal ve sosyal değişimlerin en yoğun yaşandığı dönemlerdir. Bu nedenle rehberlik hizmeti, her yaş grubunun gelişim ihtiyaçlarını dikkate alan esnek ve bireyselleştirilmiş bir yapıda olmalıdır. Çocuğun dünyasını anlamak, ergenin kimlik arayışına eşlik etmek ve aileyi bu sürece doğru şekilde dahil etmek, rehberliğin temelini oluşturur.
- Yaşa ve Gelişim Evresine Uygun Bir Yapıda Olmalı
Çocuklarda oyun temelli, somut anlatımların kullanıldığı, duygu ve davranış düzenlemeye odaklanan bir yaklaşım esastır. Ergenlerde ise daha işbirlikçi, farkındalık kazandıran, düşünce ve davranışı anlamaya yönelik bir rehberlik modeli uygulanır. Uygulamalardaki çeşitlilik bireyin ihtiyacına göre çeşitlilik gösterebilir.
- Duygusal Güvenliği Önceliklendirmeli
Hem çocuk hem ergen, kendini güvende hissettiği ortamlarda daha açık ve işbirlikçi olur. Rehberlik sürecinin yargılayıcı değil, destekleyici bir çerçevede ilerlemesi; duyguların rahatça ifade edilmesini sağlar ve sürecin etkisini artırır.
- Aile ile Sürekli İş Birliği İçermeli
Aile rehberlik sürecinde önemli bir yerdedir. Evde ya da davranışta uygulanabilecek küçük stratejiler, iletişim modelleri, sınır koyma yöntemleri, günlük rutin düzenlemeleri aile ile birlikte yürütülür. Ailenin tutarlı desteği, rehberlikte önerilen becerilerin günlük hayata taşınmasını kolaylaştırır.
- Okulla Koordineli İlerlemeli
Öğretmen gözlemleri, akademik performans ve sosyal ilişkiler rehberlik için kritik veriler sunar. Çocuk–okul–uzman arasındaki bilgi akışı sağlandığında süreç daha hızlı ve doğru ilerler. Özellikle dikkat, arkadaş ilişkileri ve sınav kaygısı gibi konularda okul iş birliği büyük önem taşır.
- İhtiyaca Yönelik Hedefler Belirlenmeli
Her birey aynı şekilde öğrenmez ve aynı ihtiyaçlara ya da bakış açılara sahip değildir. Bu nedenle rehberlik planı çocuğun güçlü yönlerini desteklemeli, zorlandığı alanlara özel hedefler oluşturmalı, yaşına ve ihtiyaçlarının yapısına uygun stratejiler içermelidir.
- Düzenli Takip ve Esnek Güncellemeler Yapılmalı
Çocuk ve ergen gelişimi dinamik bir yapıdadır. Bu nedenle rehberlik planı belirli aralıklarla gözden geçirilmeli, çocuğun ilerlemesine göre güncellenmelidir. Sürecin canlı kalması, kalıcı değişim için önemlidir.
Çocuk ve ergen için etkili rehberlik; yaşa uygun, ihtiyaca yönelik, gelişim odaklı, bireyselleştirilmiş ve aile-okul iş birliğiyle yürütülen bir süreci gerektirir. Böyle bir rehberlik modeli, hem çocuğun duygusal ve sosyal gelişimini hem de ergenin kendini tanıma ve hedef belirleme süreçlerini güçlendiren sağlıklı bir destek alanı oluşturur.
Çocuklara özel rehberlik nasıl farklıdır?
Çocuklarda rehberlik/danışmanlık hizmetleri daha oyun temelli olarak ilerler.
Ergenlik sürecinde aile bu sürece nasıl dahil olur?
Aile; destekleyici, sınırları koruyan ve iletişimi açık tutan bir tutumla sürece eşlik eder.
Bireysel planlama ne demektir?
Her çocuğun gelişim profiline, güçlü yönlerine ve ihtiyaçlarına göre özel hedefler ve stratejiler belirlenmesidir.
“Testler rol mü oynar?
Testler rehberlik hizmetlerinde objektif bir veri sağlar ancak mutlaka gözlem ve aile–okul bilgileriyle birlikte ele alınmalıdır.
Danışman kim olmalı?
Çocuk ve ergen alanında eğitimler almış, bilimsel yöntemlere bağlı ve etik çalışan bir psikolojik danışman veya psikolog olmalıdır.
