Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), çocukluk çağında en sık rastlanan nörogelişimsel bozukluklardan biridir. DEHB’li çocuklarda dikkat dağınıklığı, dürtüsellik ve aşırı hareketlilik ön plandadır. Bu durum hem okul başarısını hem de günlük yaşam aktivitelerinde zorlaştırabilir. İşte tam da bu noktada ergoterapi, çocukların ihtiyaçlarına yönelik özel yaklaşımlar sunmayı amaçlar.
Ergoterapinin DEHB’deki Rolü
Ergoterapi, çocukların günlük yaşamda kendi işlerini yapabilmesini, çevresiyle uyum içinde olmasını ve potansiyelini en iyi şekilde kullanmasını amaçlayan bilimsel bir yaklaşımdır. DEHB’li çocuklarda ergoterapi yalnızca dikkati artırmakla kalmaz; aynı zamanda hareketlerini düzenlemeyi, duygularını kontrol etmeyi ve sosyal ilişkilerde daha uyumlu olmayı da destekler.. DEHB’li çocuklarda ergoterapi şu alanlara odaklanır:
- Dikkat ve odaklanma: Çocuğun dikkatini toplamasını ve görev üzerinde kalma süresini artırır.
- Duyusal bütünleme: Çocuğun çevresindeki ses, ışık, dokunma gibi uyaranlara verdiği tepkileri düzenlemesine yardımcı olur.
- Davranış düzenleme: Dürtüsellik ve öfke kontrolü gibi alanlarda çocuklara stratejiler kazandırmayı hedefler.
- Günlük yaşam becerileri: Giyinme, okula hazırlama, yemek yeme, kendi başına ödev yapma gibi sorumluluklarda bağımsızlığı destekler.
- Sosyal beceriler: Arkadaş ilişkilerinde sıra bekleme, paylaşma ve iş birliği yapma becerilerini geliştirir.
DEHB’li Çocuklarda Kullanılan Ergoterapi Yöntemleri
Ergoterapide DEHB’li çocukların dikkat, davranış ve günlük yaşam becerilerini desteklemek için farklı yöntemler kullanır. Bu süreçte oyun temelli etkinlikler, çocuğun dikkatini toplamasına ve görev üzerinde kalma süresini artırmasına yardımcı olur. Duyusal bütünleme çalışmaları ise terapi salıncağı, denge tahtası veya duyusal kutular gibi araçlarla çocuğun sakinleşmesini ve dikkatini düzenlemesini sağlar. Ayrıca planlama ve organizasyon aktiviteleri ile çocuğun günlük işlerini adım adım yapabilmesi için görsel planlar ve rutinler oluşturulur. Bu yöntem özellikle ödev ve sorumluluklarını düzenlemede büyük fayda sağlar. Bunun yanında derin basınç ve proprioseptif aktiviteler de sıkça kullanılır. Minder oyunları, ağırlık taşıma ya da sıkıştırma çalışmaları çocuğun beden farkındalığını artırırken aynı zamanda sakinleşmesine ve öz düzenleme becerisinin gelişmesine katkı sunar.
Aileler Sürece Nasıl Dahil Olur?
Ergoterapi süreci yalnızca yapılan seanslarla sınırlı kalmaz aile desteği de bu sürecin önemli bir parçasıdır. Uzman ergoterapist, ailelere evde kolayca uygulanabilecek dikkat egzersizleri, günlük rutinleri destekleyen basit planlama yöntemleri ve çocuğun sakinleşmesine yardımcı olabilecek duyusal aktiviteler önerilerinde bulunur. Böylece terapi etkisi yalnızca seansta değil, evde de sürdürmeyi devam eder böylece çocuk kazandığı becerileri günlük yaşamına daha hızlı ve kalıcı bir şekilde aktarabilir.
Sıkça Sorulan Sorular
- DEHB’li çocuklarda ergoterapide en önemli hedef nedir?
DEHB’li çocuklarda ergoterapinin en önemli hedefi, dikkat düzenlemesini, enerjisini kontrol etmesini ve günlük yaşamda işlevselliğini artırmasını sağlamaktır. - Evde rutin nasıl destekler?
Görsel planlar, yapılacaklar listeleri ve belirli saatlerde tekrarlanan aktiviteler çocuğun zaman yönetimini kolaylaştırır ve sorumluluklarını unutmamasını sağlar. - Oyun temelli terapi nasıl işler?
Terapi oyunlarla yürütülür; çocuk eğlenirken farkında olmadan dikkat, motor beceri ve duygusal düzenleme üzerine çalışır. - Motor planlama neden önemlidir?
Motor planlama, çocuğun bir hareketi adım adım planlayıp uygulamasıdır. DEHB’li çocuklarda bu beceri günlük yaşam görevlerini daha kolay, hatasız ve sırayla yapmayı sağlamayı hedefler. - Odak artırıcı aktiviteler nelerdir?
Odaklanmayı geliştirmek için kısa ve yapılandırılmış etkinlikler tercih edilmesi önerilir. Örneğin masa oyunları, sırayla oynanan kart oyunları, yönergeli dans hareketleri, Lego veya bloklarla yapılan yapılar, zeka oyunları ve dikkat gerektiren görsel bulmacalar çocuğun konsantrasyonunu güçlendirir.
